Istnieją różne metody aplikacji medium, których możesz użyć, gdy zdecydujesz się na malowanie powierzchni. Możesz wybrać wypróbowaną i sprawdzoną metodę używania pędzla i wałka lub zdecydować się na pomalowanie większej powierzchni naraz za pomocą rozpylacza, jakim jest pistolet natryskowy.
Używanie urządzeń natryskowych wymaga pewnego poziomu wiedzy, który może wykraczać poza zasięg przeciętnego majsterkowicza. Zalecamy skorzystanie z metody natryskowej przez profesjonalnego lakiernika, zarówno ze względu na jakość wykonania, jak i pracę zgodnie z zasadami BHP.
Sprawdź, co znajdziesz w artykule:
Krok 1: Przygotowanie powierzchni do natrysku
Zewnętrzne powierzchnie przedmiotu, na który będzie natryskiwane medium, należy odpowiednio przygotować. Poszczególne materiały, takie jak stal, drewno czy tworzywa sztuczne przygotowuje się w inny sposób.
Rozpoczęcie prac: oczyszczanie
Każdy z materiałów powinien być odpowiednio oczyszczony i odtłuszczony. Dzięki temu usunięty zostanie brud, pył, resztki olejów czy innych płynów z poprzednich procesów i zapewniona będzie maksymalna przyczepność.
Zwróć uwagę na to, czy powierzchnia jest sucha
Warto poczekać, aż oczyszczona wcześniej powierzchnia będzie zupełnie sucha. Ewentualne uszkodzenia powierzchni muszą być usunięte przed natryskiem i np. zaszpachlowane. Jeśli są, to pozostałości farb czy innych materiałów także powinny być usunięte. Powierzchnia po dodatkowym zmatowieniu jest lepszym podłożem pod podkład czy inny materiał nakładany natryskowo.
Krok 2: Wybór odpowiedniego systemu kryjącego
Do różnych podłoży oraz zastosowań pokrytych elementów będziemy używać różnych systemów kryjących. Przykładowo, jeśli są to np. lampy samochodowe, najczęściej spotykane są lakiery UV natryskiwane na elementy tworzywowe, tworzą one cienką warstwę odporną na promieniowanie słoneczne. Przy konstrukcjach stalowych, w zależności od zastosowania, będziemy stosować proste farby alkidowe, lub systemy 2K (baza + utwardzacz) lub np. systemy kryjące składające się z podkładu 2K epoksydowego oraz nawierzchni 2K poliuretanowej.
Natrysk a klasy korozyjności
W zależności także od grubości każdej z warstw, jesteśmy w stanie otrzymać inne klasy korozyjności. Obecnie stosuje się czasami materiały DTM (direct to metal), które oszczędzają czas i konieczność nanoszenia podkładu przed warstwą wierzchnią. Warto także zwrócić uwagę na czasy żywotności mieszanek (jak długo po zmieszaniu, mieszanina ta jest zdatna do natrysku, po przekroczeniu tego czasu, materiał nie posiada już swoich właściwości, może mieć inne odcienie, a także może być już skrystalizowany i nie nadawać się do natrysku).
Czas schnięcia natryskiwanego medium
Kolejnym aspektem wyboru systemu kryjącego są czasy schnięcia i ilość warstw, jeśli możemy nanosić kolejną warstwę na poprzednią jeszcze mokrą, skróci to nam cały proces. Systemy kryjące posiadają także wiele innych właściwości, np. stopień połysku, strukturę czy wspomnianą już wcześniej odporność na promieniowanie słoneczne. Przy elementach drewnianych możemy użyć systemów kryjących uwidoczniających strukturę drewna lub wręcz przeciwnie, zakrywających niedoskonałości. Inne materiały użyjemy nawet do różnych rodzajów drewna, dużo także zależy od efektu, jaki chcemy osiągnąć.
Krok 3: Wybór odpowiedniego systemu natrysku
Każdy z systemów, które wybierzemy do pokrycia naszych elementów, będzie posiadał określoną:
- lepkość,
- gęstość,
- oporność,
- zawartość części stałych,
- czas życia,
- zawartości procentowe utwardzacza lub rozcieńczalnika,
- konieczność mieszania, i nie tylko.
Do wybranego już wcześniej medium dobieramy system natrysku, technologię, jaką będziemy się posługiwać. Najpopularniejsze z nich to: niskie ciśnienie, wysokie ciśnienie, średnie ciśnienie oraz elektrostatyka.
Systemy niskociśnieniowe
System natrysku, charakteryzujący się niskim ciśnieniem (Convencional, HVLP, LVLP, RP), to proste pistolety z kubkiem grawitacyjnym, pistolety z kubkiem ciśnieniowym, zestawy oparte na pistolecie i zbiorniku ciśnieniowym lub pompie membranowej czy tłokowej o małym przełożeniu.
System natryskowy o niskim ciśnieniu
Metody te są łatwe w obsłudze, charakteryzują się możliwością osiągnięcia bardzo dobrej powierzchni, jednak tylko jeśli materiał ma na tyle niską lepkość, że jesteśmy w stanie go nanosić przy tak niskich ciśnieniach. Metody te mają także wady, największą z nich są bardzo duże straty materiału tzw. overspray, odkurz. Często w praktyce tylko ok. 50% natryskiwanego materiału ląduje na detalu, reszta jest pochłaniana przez filtry i osadzana na ścianach kabiny. Dodatkowo taką metodą jesteśmy w stanie nanieść cienkie warstwy materiału, który często musi być mocno rozcieńczony (co wydłuża czas schnięcia, zwiększa płynięcie i możliwość przelania powłoki oraz zwiększa emisję LZO do atmosfery).
Systemy wysokociśnieniowe
Natryskiwanie z wysokim ciśnieniem (Airless, Hydrodynamika, metoda bezpowietrzna), jest to metoda, gdzie materiał jest nanoszony przy użyciu pomp tłokowych o dużych przełożeniach. Ciśnienie materiału może mieć 200, 300 czy nawet 500 bar. W pistolecie natryskowym jest zainstalowana dysza, która rozpręża materiał i ukierunkowuje go w strumień. Do tej metody potrzebujemy pompę, pistolet oraz węże wysokociśnieniowe.
Zalety stosowania systemów wysokociśnieniowych
Największą zaletą natryskiwania z wysokim ciśnieniem, jest możliwość bardzo szybkiego pokrywania dużych powierzchni nawet bardzo grubymi warstwami. Dzięki wysokiemu ciśnieniu generowanemu przez pompę, możemy używać materiału bez dodatku rozcieńczalników. Jest to metoda najczęściej stosowana przy pokryciach antykorozyjnych, gdzie nie zależy nam aż tak na jakości powierzchni, a na grubej i szczelnej powłoce.
Systemy średniociśnieniowe
Średnie ciśnienie natrysku (Airmix, Aircoat, hydrodynamika w osłonie powietrznej), jest to metoda łącząca cechy niskiego oraz wysokiego ciśnienia. Do natrysku używane są tak samo jak przy Airless pompy tłokowe generujące ciśnienie materiału (najczęściej od ok. 80 do 200 czy czasami nawet do 300 bar), jednak dodatkowo do pistoletu natryskowego doprowadzone jest sprężone powietrze otulające strumień materiału.
Jakość powierzchni do natryskiwania średniociśnieniowego
Powierzchnia po natrysku Airmix jest wyższej jakości niż po Airless, dodatkowo mamy skuteczność przenoszenia materiału nawet do 86%. Jest to metoda używana coraz częściej, nawet w przemyśle metalowym, a bardzo dobrze znana w branży meblarskiej, gdzie większość maszyn płaskich jest wyposażona w tę technologię.
Elektrostatyka
Elektrostatyka może być stosowana w technologii niskiego ciśnienia oraz Airmix (przy Airless nie stosuje się elektrostatyki, cząsteczki mają za dużą prędkość, żeby efekt „zawijania” był widoczny). Wyróżniamy elektrostatykę wodną oraz rozpuszczalnikową. Różnią się one znacznie, przy wodnej musimy odizolować całą pompę wraz z farbą, przy elektrostatyce rozpuszczalnikowej, materiał jest ładowany w pistolecie, a ładunki się nie cofają do pompy. Jeśli nasza farba posiada odpowiednią do tej metody oporność, warto zainwestować w system elektrostatyczny dla znacznych oszczędności materiału.
